"Het zijn de kleine dingen die ertoe doen"

“Het ging niet meer”, vertelt Arie Visser (83) openhartig over het moment dat hij zijn vrouw met dementie in Slothoven – onderdeel van Zorgpartners Midden-Holland – moest laten opnemen. Na deze moeilijke beslissing probeert hij nu zijn leven weer op te pakken. Ondanks schuldgevoelens haalt hij kracht uit kleine geluksmomenten en de herinneringen die ze samen hebben.

Arie en zijn vrouw Tiny zijn meer dan vijftig jaar gelukkig getrouwd en wonen al even lang in het
dorpje Berkenwoude. Samen hebben ze een leven vol mooie herinneringen opgebouwd en kregen ze twee kinderen. Zo’n vijf jaar geleden merkte Arie dat zijn vrouw veranderde. “Ze vergat de was op te ruimen en liet soms het gasfornuis aanstaan na het koken”, vertelt Arie.

“In het begin denk je daar niet over na, maar na verloop van tijd zijn we toch naar de huisarts gegaan.” Die verwees hen door naar de geriater, waar uit verschillende testjes bleek dat Tiny aan Lewy body dementie lijdt.

De zware last van mantelzorg
Vanaf dat moment staat Aries leven volledig in het teken van de zorg voor zijn vrouw. De eerste jaren kon hij haar zelf thuis verzorgen, maar naarmate de dementie vorderde, werd de zorg steeds zwaarder. “Overdag kregen we hulp van de thuiszorg”, zegt Arie. “Maar ’s nachts stond ik er alleen voor. Soms moest Tiny wel vier keer per nacht naar het toilet. Dan hielp ik haar uit bed, kleedde haar uit, zette haar op de postoel en legde haar weer terug in bed. Terwijl zij meteen weer in slaap viel, lag ik vaak nog een half uur wakker.” Die gebroken nachten braken Arie op, maar hij hield vol. "Je weet diep van binnen wat eraan zit te komen, maar je wilt er niet aan toegeven.”

Pijnlijke beslissing
Toen Tiny vorig jaar viel en haar heup brak, verslechterde haar situatie. Na dertien weken  revalidatie kreeg Arie het advies om haar op te laten nemen, maar dat wilde hij niet. “Ze is toen toch weer gewoon thuis gekomen.” Na ruim een half jaar fulltime voor zijn vrouw te hebben gezorgd, gaf de thuiszorg aan dat het zo niet langer kon. “Het ging echt niet meer”, vertelt Arie. Toen kwam het moeilijke moment waarop hij, met pijn in zijn hart, de knoop doorhakte en Tiny liet opnemen in Slothoven.

Schuldgevoel en verdriet
Het loslaten van de dagelijkse zorg voor zijn vrouw valt Arie zwaar. In het begin voelde hij zich vaak schuldig. “Het is vreselijk om te weten dat zij daar alleen zit. Het voelt alsof ik haar in de steek heb gelaten”, zegt hij. “Ik ben elke avond weer verdrietig als ik alleen naar bed ga en het lege bed naast me zie, wetende dat zij ook alleen slaapt.” Arie vertelt dat hij onlangs een gedicht over dementie las in de krant. “Het was zo mooi en herkenbaar, ik kon het niet droog houden.” Hij wil het inlijsten, als herinnering aan de liefde voor zijn vrouw, ondanks de pijnlijke realiteit van haar ziekte.

Een nieuw ritme
Arie bezoekt zijn vrouw nu zes keer per week, meestal op de fiets. “Dan praten we bij, gooien we een bal naar elkaar of gaan we naar buiten. We halen een patatje of ijsje, daar geniet ze zo van. En daar geniet ik dan weer van. Die momenten samen betekenen veel voor mij.” Op dinsdagmiddag blijft Arie thuis. “Dan mag ik niet van mijn kinderen”, glimlacht hij. “Dan gaan zij bij hun moeder langs en heb ik een middag voor mezelf.” Arie vult zijn vrije tijd nu met activiteiten waar hij blij van wordt, zoals biljarten met vrienden uit het dorp of vissen. Ook kan hij een van zijn kleinzoons weer aanmoedigen bij voetbalwedstrijden en samen met hem eten. “‘Jouw soep is lekkerder dan die van mama,’ zegt hij dan.”

Zonder hulp verder
Het huishouden komt nu volledig op de schouders van Arie terecht. “Voorheen kregen we hulp in de huishouding, maar vanaf Tiny’s opname is die hulp stopgezet. Nu doe ik alles zelf: stofzuigen, ramen, zemen en koken. Gelukkig heb ik mijn hele leven geholpen in huis en kan ik alles zelf.”

Ups en downs
Het jarenlang zorgen voor zijn zieke vrouw heeft Arie veranderd. Hij is zich nu bewuster van waardevolle momenten. “Ik kan echt genieten van de kleine dingen, zoals wanneer mijn vrouw een plek herkent als we oude vakantiealbums doorbladeren. Die momenten
moet je koesteren.” Hij geeft ook eerlijk toe dat de emoties intens blijven. “Soms huilt ze als ik er ben en kan ik haar niet troosten. En als ze boos op me wordt, is het moeilijk om dat niet persoonlijk op te vatten, maar ik probeer het te begrijpen. Mensen die van je houden, laten je dat tijdens ziekte vaak op de moeilijkste manier zien.”

De kracht van loslaten
Het loslaten van de dagelijkse zorg voor zijn vrouw blijft zwaar voor Arie, maar hij voelt zich nu wat meer op zijn gemak, vooral dankzij het zorgteam in Slothoven “Mijn vrouw is in goede handen. De zorgmedewerkers krijgen van mij allemaal een 11, zo lief zijn ze voor Tiny. En voor mij ook. Ze maken altijd een praatje met ons en brengen koffie of thee, en vaak iets lekkers erbij”, vertelt Arie. “Maar ik help zelf ook nog steeds waar ik kan. Als ik bij Tiny op bezoek ben, help ik haar naar de wc en geef ik haar een boterham. Zo voel ik me toch nuttig en betrokken bij haar zorg.”

De kleine dingen
Ondanks de moeilijkheden blijft Arie vasthouden aan de momenten die hem kracht geven. “Ik weet dat mijn vrouw achteruitgaat, en dat is zwaar. Maar ik probeer haar te steunen en haar vast te houden.” Voor anderen in een soortgelijke situatie heeft Arie één advies: “Wees dankbaar voor de momenten die je nog samen hebt en die je hebt gehad. Blijf niet hangen in het verdriet, maar beleef herinneringen opnieuw en maak nieuwe herinneringen. Het zijn de
kleine dingen die ertoe doen."

Dit artikel komt uit het Zorgpartners Magazine: een feestelijke tijd. Wil je het hele magazine lezen? Klik dan hier.