Vertegenwoordiging

Een (wettelijk) vertegenwoordiger neemt beslissingen over zaken waarover iemand zelf niet meer kan beslissen. Bij beslissingen over zorg en gezondheid wordt een vertegenwoordiger aangewezen als iemand wilsonbekwaam is verklaard voor die beslissingen. Ook als iemand nog wel in staat is de eigen belangen te behartigen, is het belangrijk om na te denken op welke manier de vertegenwoordiging geregeld kan worden (bijvoorbeeld door het opstellen van een levenstestament).

Wie is de vertegenwoordiger? Wettelijk is vastgelegd wie vertegenwoordiger kunnen zijn: 

• Een curator of mentor = benoemd door de rechter. 
• Een schriftelijk gemachtigde = benoemd door de cliënt zelf (in een schriftelijke verklaring). 
• De echtgenoot, de geregistreerde partner of andere levensgezel van de cliënt = niet benoemd, vrijwillig. 
• Een ouder/kind/broer/zus = niet benoemd, vrijwillig. 

Deze opsomming is in volgorde. Bij beslissingen over zorg en behandelingen kijkt de zorgverlener dus eerst of er een mentor of curator is, dan of er een schriftelijke gemachtigde is. Zo niet, dan kunnen de partner of de genoemde familieleden vertegenwoordiger zijn. 

Mentor, curator of bewindvoerder 
De kantonrechter kan een mentor, bewindvoerder of curator aanwijzen. Daarbij beoordeelt de rechter waarover iemand zelf kan blijven beslissen, en waarover niet. Men noemt dit 'ter zake'. 

• Een mentor neemt beslissingen op het persoonlijke vlak: over verzorging, verpleging, behandeling en begeleiding. Hij kan inzage krijgen in het medisch dossier van de cliënt. De mentor gaat niet over geldzaken. 
• Een bewindvoerder beheert bepaalde goederen en/of het geld van de cliënt. Een bewindvoerder neemt geen beslissingen over de gezondheid en mag het medisch dossier van de cliënt niet inzien. 
• Een curator behartigt de financiële én persoonlijke belangen van de cliënt. Hij is dus eigenlijk zowel mentor als bewindvoerder. Het is de meest vergaande vorm van vertegenwoordiging. De cliënt kan bijna geen eigen beslissingen meer maken. Volgens de wet is hij dan handelingsonbekwaam. 

Heeft de cliënt nog invloed op de beslissingen? Iedere cliënt heeft recht op uitleg over de situatie en mag voor zover mogelijk altijd zijn mening geven. Ook over zaken waarover hij niet zelf kan beslissen. De vertegenwoordiger moet altijd overleggen met de cliënt, zolang dat enigszins mogelijk is. 

Samen met de klantconsulent of maatschappelijk werker van Zorgpartners Midden-Holland kunt u bepalen welke vorm voor u het meest passend is.
 
Meer informatie over de vertegenwoordiging is te vinden op deze website van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.